Complimenten geven aan je kind, zo doe je dat goed

Complimenten geven aan je kind is een kunst. In jouw ogen is je kind een superster – al kan het soms ook best vervelend zijn – dus misschien heb je geen moeite met het geven van complimentjes. Maar wist je dat teveel complimenten  juist averechts werkt?

In dit artikel geven we je 6 tips van opvoedingsdeskundigen, die ervoor zorgen dat jouw complimenten goed aankomen en bijdragen aan een sterke ontwikkeling van je kind.

De kracht van complimenten

Mensen hebben meer nodig dan zuurstof, water en voedsel. We willen ons gewaardeerd voelen. Dit is een van onze psychologische basisbehoeften.

Een gemeend compliment heeft een enorm positieve invloed op iemands gemoed en zelfvertrouwen. Dit werkt hetzelfde bij volwassen en kinderen.

Levert je kind een prestatie waar je van onder de indruk bent? Uit dan je waardering. Grote kans dat hij nog beter gaat presteren dan daarvoor. Woorden bezitten ongelooflijk veel kracht.

Enkele voordelen van het geven van complimenten.

•   Kinderen ontwikkelen betere sociale vaardigheden als ze worden geprezen voor het tonen van goede manieren.

•   Je kunt complimenten inzetten om je kind te motiveren. Geef je je kind een oprecht compliment voor zijn goede werk? Dan is de kans groot dat hij goed werk wil blijven doen.

•   Complimenten leren je kind omgaan met positieve aandacht. Hij zal daardoor anderen, waaronder zijn ouders, ook positiever behandelen. Een win-win situatie!

•   Complimenten versterken het zelfvertrouwen van je kind, want je kind krijgt te horen dat het goed is in iets.

•   Oprechte complimenten maken je kind weerbaarder tegen bijvoorbeeld pesten.

•   Waardering helpt je kind zich gezien te voelen, en dat is enorm belangrijk voor het ontwikkelen van een gezond zelfbeeld.

Kun je te veel complimenten geven aan een kind?

Toch is het geven en ontvangen van complimenten ingewikkelder dan de meeste mensen denken. Voor sommige mensen zijn ze erg moeilijk te geven of juist te ontvangen.

Dan zou je kunnen denken dat een kind nooit te veel complimenten kan krijgen, toch? Juist nu is het belangrijk om een sterke basis op te bouwen, zodat je kind zich ontwikkelt tot een zelfverzekerde volwassene.

Het gevaar van te veel complimenten geven aan je kind

Maar, je voelt zelf al aan dat het geven van te veel complimenten niet echt als oprecht overkomt. Een kind voelt dat ook aan. Dat heb je misschien al gemerkt bij je eigen kind.

Onderzoek toont aan dat te veel of opgeblazen lof zelfs een sterk negatief effect kan hebben. Het kan de eigenwaarde van het kind schaden, je kind demotiveren en narcisme aanwakkeren.

In dit interview in de Volkskrant zegt Eddie Brummelman, ontwikkelingspsycholoog en pedagoog aan de Universiteit van Amsterdam, dat overdreven lof tot lage zelfwaardering bij kinderen kan leiden. Volgens hem komt dat doordat het kind denkt dat het altijd zo goed moet presteren. Wat natuurlijk niet gebeurt – en het kind vervolgens teleurgesteld in zichzelf raakt.

Hoe geef je een kind een compliment?

Hoe kun je een kind dan op een gezonde manier laten weten dat het iets goed heeft gedaan, zonder prestatiedruk op te leggen? Wel, daar zijn verschillende methodes voor.

1. Maak het compliment zo concreet mogelijk

Het is belangrijk om het compliment zo duidelijk en concreet mogelijk te maken. Focus je op het specifieke gedrag. Dus niet: “Ha, wat goed gedaan!”, maar eerder: “Wat goed dat je zelf je veters hebt gestrikt!”

2. Richt je op een positieve karaktereigenschap

Je kunt je kind ook een compliment geven over een bepaalde karaktereigenschap. Stel, je zoon brengt je een ontbijtje op bed voor moederdag. Dan kun je zeggen: “Wow, wat ben je zorgzaam, echt fijn!”

3. Geef je kind ook in moeilijke tijden complimenten

Kinderen hebben juist in moeilijke tijden behoefte aan steun en aanmoediging. Een compliment is leuk als ze iets bewonderenswaardig doen, maar als ze falen in iets, is het net zo belangrijk om ze een hart onder de riem te steken.

4. Vermijd extreme complimenten

“Wow, wat ben jij goed zeg, helemaal perfect!”

Zelfs als dit een oprecht compliment zou zijn, dan kan opgeblazen en overdreven lof tot problemen leiden. Zoals eerder vermeld, kan het kinderen laten denken dat ze altijd zo goed moeten presteren. Het stelt een onrealistisch hoge norm en legt een enorme prestatiedruk op het kind.

Bij heel jonge kinderen is dit misschien nog niet zo’n probleem; ze maken zich nog geen zorgen over toekomstige prestaties. Maar als kinderen wat ouder zijn, dan gaan ze hun best doen om je respect, je goedkeuring en je waardering te krijgen – en te behouden.

Als ze dan iets nieuws moeten doen, wat ze eng vinden, kunnen ze zich juist terugtrekken omdat ze bang zijn om te falen. Ze willen je niet teleurstellen.

Kinderen die al een laag zelfbeeld hebben, door pesten op school, trauma of een andere oorzaak, zijn daar extra gevoelig voor.

5. Vergelijk je kind niet met anderen

Er is onderzoek dat aantoont dat lof op basis van vergelijking met anderen de motivatie en het plezier van een kind in een taak verhoogt. Sommige ouders zien er geen kwaad in wanneer ze hun zoon vertellen dat het zijn kamer beter heeft opgeruimd dat zijn oudere broer.

Maar, je kunt je voorstellen dat dit soort complimenten tot problemen kunnen leiden. In dit voorbeeld niet alleen bij de oudere broer (die misschien het gevoel krijgt nooit iets goed te kunnen doen), maar ook bij de jongere broer.

Lof op basis van sociale vergelijking is namelijk enkel motiverend zolang het kind als eerste blijft eindigen. Zodra hij van de troon wordt gestoten, verliest hij zijn motivatie. Daarnaast kan het op volwassen leeftijd leiden tot een diep gevoel van ongenoegen, omdat hij zichzelf altijd vergelijkt met anderen, die het ‘beter’ hebben.

6. Geef enkel oprechte complimenten – en niet te vaak

Oudere kinderen, rond een jaar of vijf, prikken dwars door onoprechte complimenten heen. Ze kunnen denken dat je medelijden met ze hebt, dat je ze probeert te manipuleren of dat je ze niet begrijpt.

Geef dus enkel gemeende, oprechte complimenten en wees daar spaarzaam mee.

Kinderen om leren gaan met emoties

Blije Binnenste specialiseert zich in het creëren en uitgeven van educatieve kinderboeken. Onze boeken behandelen de vier basisemoties ‘Blij’, ‘Bang’, ‘Boos’ en ‘Bedroefd’. Bekijk onze overige kinderboeken of lees meer over hoe je kinderen leert om te gaan met emoties op ons blog